عطرهای طبیعی دارای فرمولاسیونهای پیچیده ای هستند که حاوی مواد خام معطری بوده که فقط از طبیعت منشاء میگیرند و از طریق تقطیر با بخار آب یا آب استخراج میشوند. نتهای طبیعی در عطرسازی عبارتند از: صمغ درختان، میوههای خام، نتهای حیوانی، گیاهان، برگها، دانهها، ریشهها و انواه چوبها این مواد از اسانسها و عصارههای گیاهی، جوانهها، رزینها و کنسانترههای فرار را شامل میشود. برچسبی که بر روی محصولات تجاری وجود دارد که کلمه طبیعی به طور مبهم بر روی آن نوشته شده به معنای محصولی بوده که ممکن است از مواد طبیعی و مصنوعی تشکیل شده باشد که اکثریت آنها منشاء شیمیایی دارند.
به طور کلی عطر طبیعی نوعی مایع معطر است که با منابع موجود در طبیعت مانند گلها، گیاهان، میوهها و هر چیز خوشبویی که در طبیعت وجود دارد، تولید میشود. در میان منابعی که عطرهای طبیعی با آنها تولید میشوند حتی روغنهای خوشبو مانند روغن اسطوخودوس هم وجود دارد. البته در تولید بعضی از عطرهای طبیعی هم حلالهای شیمیایی مانند بنتن استفاده میشود، بنابراین بیشتر عطرهای طبیعی کاملا خالص و دریافت شده از طبیعت نیستند. عطرهای 100 درصد طبیعی تنها با روشهای خاص تولید، رایحه ماندگار و قوی دارند و در غیر اینصورت بوی آنها خیلی زود تغییر میکند.
شناخت عطرهای طبیعی
نتهای طبیعی بسیار زیبا هستند، اما میتوانند برای هر شخص مناسب نباشد. برخی از آنها بیشتر روی پوست ماندگاری دارند و از بقیه قوی تر هستند. بازسازی عطرطبیعی کار آسانی نیست حتی اگر نتها از منابع یکسانی گرفته شده باشند.
زمین و منابع طبیعی نیز از استفاده مداوم آنها آسیب زیادی دیده است. به عنوان مثال، روشهای برداشت مورد استفاده برای تولید روغن چوب صندل هندی باعث جنگل زدایی جدی شده است و ظلم به حیوانات هیچ حد و مرزی در استخراج مواد و نتهای گرانبها حیوانی ندارد.
رزینهای مر و کندر و همچنین محصولات جانبی حیوانی مانند عنبر نهنگ و مشک از شاخ گوزن و آهو همگی تثبیت کنندههای طبیعی هستند، اما امروزه به ندرت از آنها استفاده میشود زیرا استخراج آنها منجر به مرگ حیوان میشود.
فرمولاسیون عطرهای طبیعی پیچیده هستند و دارای ترکیبات معطری مانند: اسانسها، بخشهایی از اسانسها، ایزولهها و ترشحاتی مانند: رزینها، عرقیات، عصارهها و کنسانترههای فرار هستند. اسانسهای خالص همیشه به مقداری در هر عطر طبیعی وجود دارد.
آنها معمولا با سویا یا موم زنبور عسل ترکیب میشوند که در کنار هم لایه متراکمی از رایحهها را ایجاد میکنند. عطرهای طبیعی پرانرژی، اغلب با شیوههای درمانی و رایحه درمانی همراه هستند.
آنها به شدت با دیگر عطرهای موجود در بازار رقابت میکنند.معمولا اولویت مصرف کنندهها ماندگاری بیشتر و هزینه کمتر است. البته باید به این موضوع اشاره کرد که معمولا ترکیبات مصنوعی هستند که قیمتی مناسب و پایین دارند. ترکیبات خالص همیشه سخت به دست میآیند و در نتیجه گرانتر هستند.
این کیفیت اسانسها است که در نهایت بر تأثیر یک عطر طبیعی اثر میگذارد زیرا آنها به تنهایی ماندگاری عطر را تعیین میکنند.
یک عطر طبیعی ممکن است فقط چند ساعت روی پوست باقی بماند، در حالی که عطرهای دیگر، مانند مواد مصنوعی، ممکن است چند روز پس از استفاده اولیه شناسایی شوند.
عطر مصنوعی چیست؟
برخلاف عطرهای طبیعی، عطرهای مصنوعی از مواد معطری که طی فرآیندهای شیمیایی در آزمایشگاه ایجاد شدهاند، تولید میشوند. این عطرها از نظر بو و رایحه شباهت زیادی به روغنها و اسانسهای طبیعی دارند و تنها این موضوع که طی فرآیند شیمیایی ایجاد شدهاند، این تصور را در افراد به وجود میآورد که برای بدن یا محیط زیست مضر هستند. البته همه عطرهای مصنوعی لزوما مصنوعی و تولید شده از منابع آزمایشگاهی نیستند بلکه این مدل از عطرها به انواع مختلفی تقسیم میشوند که عبارتند از:
- عطرهای مصنوعی و غیرطبیعی که مواد اولیه آنها طی فرآیندهای شیمیایی تولید شده و در طبیعت یافت نمیشوند.
- عطرهای مصنوعی و غیرطبیعی که مواد اولیه آنها از طریق فرآیندهای شیمیایی اما از منابع موجود در طبیعت استخراج یا ایجاد میشود. در واقع عطرهایی هستند که منبع طبیعت دارند اما فرآیند تولید آنها شیمیایی و طی تغییرات به خصوص است.
بنابراین، عطر مصنوعی لزوماً به معنای ساختگی و غیرطبیعی بودن، نیست. صنعت عطرسازی در زمینه تولید عطرهای مصنوعی در حال تکامل است و امروزه از فرآیندها و فناوریهای جدید بیوشیمی هم برای تولید مواد شیمیایی معطر جدید (بیوسنتتیک) استفاده می کنند که پایداری بیشتری نسبت به مواد قدیمی دارند و به دلیل تهیه از مواد موجود در طبیعت، تولیدات آنها هم در دسته عطرهای طبیعی و هم در دسته عطرهای مصنوعی جای میگیرند.
معایب و مزایای تولید عطرهای مصنوعی
برخلاف تصور عموم مردم در مورد عطرهای مصنوعی، این مدل عطرها از بو و کیفیت فوقالعادهای برخوردار هستند و اغلب ماندگاری بیشتری نسبت به عطرهای طبیعی دارند. به علاوه منابعی که عطرهای مصنوعی از آنها ساخته میشوند، محدودیت کمتری نسبت به عطرهای طبیعی دارد و به راحتی امکان تولید انبوه این نوع عطرها وجود دارد و پیامد منفی و آسیبی برای طبیعت و محیط زیست ندارند.
عطرهای مصنوعی به خصوص در مورد عطرهای طبیعی تولید شده از اندامهای حیوانی، جایگزینی مناسب هستند که همان رایحه و حس و حال را بدون آسیب به جانوران ایجاد میکنند. از دیگر مزایای تولید عطرهای مصنوعی میتوان به تنوع بیشتر منابع آنها اشاره کرد. این ویژگی نیز امکان خلق عطرهای جدید با رایحه متفاوت را به عطرساز میدهد. البته در تولید عطرهای مصنوعی هم مشکلاتی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به زمانبر بودن بعضی از فرآیندهای شیمیایی و نیاز به ابزارهای خاص برای تهیه مواد آنها اشاره کرد.
چرا باید عطرهای مصنوعی را تولید و استفاده کرد؟
در یک مقایسه کلی میتوان گفت که ارزش تولید عطرهای مصنوعی نسبت به عطرهای طبیعی بیشتر است زیرا خلق بوهای جدید با آنها سادهتر و آسیب وارد شده به محیط زیست در فرآیند تولید آنها کمتر است. به عبارت دیگر با استفاده از مواد مصنوعی میتوان ترکیباتی ایجاد کرد که همه سلیقهها را جلب کنند و در عین حال همیشه در دسترس بوده و قابلیت تولید مجدد داشته باشند. در نهایت، باید گفت که عطرهای طبیعی لزوما بهتر از عطرهای مصنوعی نیستند، هر دو مزایا و معایبی دارند و با ادامه پیشرفت صنعت عطرسازی جای تعجبی ندارد اگر عطرهای مصنوعی جایگزین عطرهای طبیعی شده و دقیقا همان رایحه را به وجود بیاورند.
عطرهای طبیعی در مقابل عطرهای مصنوعی
نتهای مصنوعی نه تنها از محیط زیست و قلمرو حیوانات محافظت میکنند، بلکه به عنوان تثبیت کننده ماندگاری بیشتری نسبت به عطر طبیعی دارند. معمولاً عطرهای طبیعی عمری حدود دو سال و نیم دارند، در حالی که عطرهای مصنوعی رایحه خود را تا پنج سال در بطری حفظ میکنند. در مجموع، انواع مصنوعی حدود دو سوم از محبوبترین عطرها را در میان محصولات معطر در جهان را تشکیل میدهند.
روند تغییر به سمت عطرهای طبیعی
نبرد بین محصولات مصنوعی و طبیعی همچنان ادامه دارد، زیرا تقریباً تمام عطرهای با کیفیت حاوی درصد کمی مواد طبیعی هستند. این تغییر از سال ۲۰۰۴ آهسته اما بی وقفه بوده است. قوی بودن بوی عطرهای طبیعی به این صنعت کمک کرده است که در طول تقریبا دو دهه گذشته پیشرفت کند.
عطر طبیعی روی پوست ماندگاری زیادی ندارند، اگرچه وقتی صبح روی مو یا لباس استفاده میشوند، حداقل تا شب دوام میآورند.
فرمولاسیونهای این عطرهای طبیعی بسیار قدیمی هستند و انتخاب این ترکیبات باید تجربی و با تدق بالایی انجام شود. بسیاری از سازندگان عطر در تلاش هستند که رایحه عطرهای کصنوعی را به طوری ترکیب کنند که بوی آنها همانند رایحههای طبیعی باشد.
تعدادی از نتهای چوبی که از خزههای طبیعی استخراج میشوند، اکنون از نظر قانونی توسط اتحادیه اروپا به دلیل این که حاوی مواد آلرژیزا هستند از ترکیبات عطر و ادکلنها حذف شده است. استفاده از وانیل، چوب صندل و نعناع هندی هم به دلیل تهدیدی که برای درختان و جنگلهای همیشه سبز جهان دارند، بسیار محدود شده است.
نت چوب صندل هم از روغن درختان ۳۰ تا ۶۰ ساله استخراج میشود. از سوی دیگر، اسطوخودوس از منطقه Grasse فرانسه را میتوان در مقادیر زیاد و با کمترین تأثیر بر مردم یا محیط زیست تولید کرد.
قیمت بالای عطر طبیعی
با توجه به این واقعیت که عطرهای طبیعی در مقیاس بسیار کمتری نسبت به انواع رایج تولید میشوند، روشهای ساخت آنها بسیار زمان بر و دقیقتر است.
علاوه بر این، قیمت مواد طبیعی به طور تصاعدی بسیار بالاتر از موادی است که در مواد مصنوعی استفاده میشود، و میتواند از دو برابر تا بیست برابر قیمت یک ماده مصنوعی با مشخصات بوی مشابه متغیر باشد.
مزایا و معایب عطرهای طبیعی
همانطور که گفته شد، وجه تمایز عطرهای طبیعی با مصنوعی ترکیبات و فرمول آنها است که در عطرهای طبیعی پایه و مواد اصلی ترکیب منشا طبیعی داشته و عمدتا گیاهی هستند، در حالیکه عطرهای مصنوعی با مواد معطر تولید شده توسط بشر ساخته میشوند اما ترکیب طبیعی عطرها یک مشکل بزرگ هم دارد و آن، آلرژیزا بودن بعضی مواد موجود در طبیعت است. این مشکل به خصوص در مورد عطرهایی که عصاره آنها از مواد سبز طبیعت گرفته میشود، بیشتر است، همچنین پایداری آن با مواد شیمیایی، مشکل دیگر عطرهای طبیعی است. اسانسها و عصارههای دریافتی از موادی با منشا طبیعی ماندگاری بالایی ندارند و بو و اثر آنها خیلی زود از بین میرود و ناچارا برای پایدار کردن آنها باید از مواد شیمیایی استفاده کرد.
یکی دیگر از مشکلات تولید عطرهای طبیعی، محدودیت بعضی منابعی است که این عطرها از آنها تولید میشوند. برای مثال بعضی از عطرهای طبیعی با اندامهای خوشبو بعضی حیوانات مانند نهنگ عنبر یا مشک آهو تولید میشود که برای تهیه آنها باید حیوان را کشت یا آسیبی به او وارد کرد و این موضوع باعث آسیب به طبیعت و محیط زیست میشود. با این حال بوی خوب و طبیعی عطرهایی با منشا طبیعت چیزی است که گذشتن از آن اصلا راحت نیست.
نتیجهگیری
اگر به دنبال یک عطر مصنوعی یا طبیعی منحصر به فرد هستید که بتوانید شخصیت خاصتان را به اطرافیان خود نشان دهید و در ذهن آنها ثبت کنید میتوانید با مراجعه به فروشگاههای حیات پرفیوم به صورت حضوری و آنلاین عطر و ادکلنهای با کیفیتی برای خود تهیه و خریداری کنید.