مشک یک نت پایه مورد علاقه در فرمولاسیون عطر برای مجموعه وسیعی از محصولات تجاری بوده و هست. نت مشک در عطرسازی که در اصل از ترشحات غددی شکم گوزن مشک تشکیل شده است، از منابع مصنوعی و سایر منابع طبیعی مانند گیاهان نیز به دلیل غیرقانونی شدن کشتن گوزن به دست میآید.
مشک به عنوان یک تثبیت کننده عطر محبوب، تاریخچه ای غنی و رنگارنگ دارد که قدمت آن به هزاران سال پیش و بلندترین کوههای تبت و گوزن مشک وحشی میرسد.
گوزنهای نر با اسپری کردن غده مشک خود که به اندازه یک توپ گلف است و درست در جلوی شکم آنها قرار دارد، قلمرو خود را مشخص میکنند. بومیان متوجه این ترشحات معطر که در طول فصل جفت گیری رخ میداد شدند و برایشان بسیار جذاب بود.
منشا استفاده از نت مشک در عطرسازی
اولین استفاده ثبت شده از مشک به قرن ششم برمیگردد که کاشفان یونانی آن را از هند منتقل کردند. بعدها، عطرسازان عربی و بیزانسی، هنر به دست آوردن قدرت تقویت جنسی آن را به کمال رساندند و محبوبیت مشک به سرعت در مسیرهای جاده ابریشم گسترش یافت.
در قرون وسطی طبقه ثروتمندتر که به خاطر فضیلتهای فراوان و کالایی بسیار ارزشمند، مشک را در گلولههای پوماندر بهعنوان وسیلهای برای مبارزه با بوی بد که مترادف با بیماری بود، استفاده میکردند.
تجارت مشک در دوران اکتشاف در قرن ۱۵ تا ۱۷ به اوج خود رسید. تا آن زمان، فرهنگ اسلامی مدتها بود که مشک را در بسیاری از آیینهای مذهبی خود استفاده میکرد. زیرا مشک به عطری معروف بود که فقط مومنین در بهشت استشمام میکردند.
مشک یکی از پرهزینه ترین محصولات حیوانی در جهان است و تا اواخر قرن نوزدهم به وفور در فرمولاسیون عطرهای خوب استفاده میشد.
در دهه 1880، دانشمندی به نام آلبرت باور، در حالی که تلاش میکرد شکل قوی تری از دینامیت بسازد، به طور تصادفی مولکولی را سنتز کرد که بویی شبیه مشک داشت. مشک مصنوعی به دلیل نگرانیهای اقتصادی و انقراض گونه گوزنهای گسترش یافت و این عنصر جدید به نام muscone شناخته شد.
رایحه بویایی و نت مشک
رایحه مشک قوی، فریبنده و در عین حال گریزان است. مشک در دست عطرسازان ماهر به طرز باورنکردنی همه کاره است زیرا باعث نرم شدن و متعادل شدن طول عمر سایر مواد کم ماندگار میشود و جوهر آن با پوست یکی میشود.
ویل اندروز که عطرهایی را برای برندهای مطرح مثل گوچی (Gucci) و دولچه اند گابانا (Dolce & Gabbana) طراحی میکند، میگوید:
مشکها گاهی بوی بسیار میوهای و گاهی اوقات گلدار میدهند. آنها همیشه نرم، سنگین و پارادوکسی هستند. کاری که آنها در جمعیت انجام میدهند مانند یک پر، شناور است. آنها به مواد اجازه میدهند تا از روی پوست بیرون بزنند و در عین حال آن را نرم میکنند.
به گفته فیلیپ کرافت، شیمیدان مشهور آلمانی عطر: «هرچه بیشتر شخصیت آن را مطالعه کنیم، مشک متضاد، پر جنب و جوش و نوسانی میشود.»
مقایسه مشک حیوانی و مشک مصنوعی
شکار آهوی مشک تقریباً باعث انقراض آن به عنوان یک گونه شد و تا سال 1979 که اقدامات قانونی برای جلوگیری از بهره برداری از آن تصویب شد، به طور گسترده انجام میشد.
قبل از ممنوعیت، محققان روی تولید مواد مشکی مصنوعی کار میکردند، اما مولکولهای جدیدتر نتوانستند جوهر واقعی مشک را شناسایی کنند، اگرچه بوی تازهای را برانگیختند. این عناصر به سرعت در مواد شوینده لباسشویی گنجانده شدند که گزینههای بویایی نسبتاً کسلکنندهای را ارائه میکردند.
در سال 1926، لاوسلاو روژیچکا، برنده آینده جایزه نوبل، موفق به سنتز عنصر طبیعی مشک، muscone شد. از این ماده تعداد بیشماری از مولکولهای متنوع به نام مشک سفید به وجود آمد که رایحه اصلی و طبیعی را بازتولید میکرد.
مشکهای سفید به عنوان تثبیت کنندهها و چسبانندههای عالی برای مواد فرار عمل میکنند و تن آنها میتواند ملایم، گلی، حسی، مسی یا پنبه ای باشد.
آنها به سه خانواده جداگانه طبقه بندی میشوند:
- نیترو مشک
- مشکهای چند حلقه ای
- مشکهای ماکروسیکلیک
تمایز مشکهای مصنوعی ممکن است دشوار باشد زیرا همه آنها رایحه ای بسیار لطیف و تمیز دارند. مواد مصنوعی مدرن از مشکهای شیرین و پودری تا تقریباً فلزی متغیر است. سالها تحقیق برای ایجاد این جایگزینها انجام شده است که حتی در کمترین مقدار نیز ظریف و در عین حال قدرتمند باشند.
نتیجه گیری
استفاده از نت مشک در عطرسازی بسیار مهم و دارای قدمت زیادی است زیرا این ماده یک نت پایه در ساخت عطر و ادکلنها است و روایح خاص و پیچیدهای به این محصولات میدهد. همچنین استفاده از رایحه مشک میتواند ماندگاری دیگر نتها را بالا ببرد و آنها را متعادل کند. در این مقاله شما را با اهمیت مشک و تفاوت مشک حیوانی و طبیعی آشنا کردهایم.