آزتک‌ها از وانیل برای طعم دادن به شهد شکلات استفاده می‌کردند. وانیل برای مبارزه با ترس و اضطراب فوایدی دارد. سلامتی و قدرت را در افراد افزایش می‌دهد. راه حل‌های متعددی برای بدست آوردن وانیلین در دسترس عطرسازان است. اولین مورد آن استخراج اسانس وانیل بوده که در این حالت، مولکول‌های معطر وانیل با استفاده از حلالی مانند اتوکسی اتان یا اتانول حذف می‌شوند.
نت وانیل در عطرسازی در حلال پخش می‌شوند و سپس از ماده به دست آمده توسط تبخیر جدا می‌شوند. راه دیگر برای به دست آوردن وانیلین، تولید آن به صورت مصنوعی است. به طور سنتی، این کار از اوژنول انجام می‌شده است. با این وجود، امروزه در صنعتی سازی وانیلین از لیگنین یا گایاکول استفاده می‌شود.
رایحه وانیل
وانیل، بخشی از خانواده ارکیده است. در طبیعت، از درخت انگور کوهی تشکیل شده است که ارتفاع آن به سی متر می‌رسد. وانیل اصالتاً مکزیکی است و اکنون در جزایر لارئونیون، ماداگاسکار، مایوت و جاوه کشت می‌شود. سه شکل گیاهی مختلف آن، وانیل پومپونا، وانیل تاهیتنسیس (بیشتر گلدار) و وانیل Planifolia از نظر رایحه متفاوت هستند. گرلین از Vanilla Planifolia به شکل تنتور استفاده می‌کند.
وانیل Planifolia در مکزیک به لطف زنبور کوچکی به نام melipone از طریق گرده افشانی متولد می شود. اما از آنجایی که برده ای به نام ادموند آلبیوس راز لقاح وانیل را پیدا کرد، گل ارکیده اکنون با دست و با استفاده از یک چوب کوچک گرده افشانی می‌شود و این عمل در همه دنیا رایج است.
حدود ۱۸ ماه طول می‌کشد تا میوه آن که یک غلاف سیاه رنگ است به دست آید. اکنون عمدتاً در ماداگاسکار و همچنین از مایوت، هند و غیره کشت می‌شود.
وانیل اولین بار در عطر Instant Magic توسط Guerlain استفاده شد. او می‌گوید این گل بسیار پودری و “هلیوتروپ” است و من آن را از طریق چشیدن منشأهای مختلف وانیل (اوگاندا، مکزیک، تاهیتی، رئونیون، ماداگاسکار) کشف کردم. این وانیل تاهیتنسیس جنبه‌های مختلفی دارد و وانیلی است که شیرین نیست بلکه گلدار و پودری و البته وانیلی است.
منشا وانیلین
وانیلین از وانیل گرفته می‌شود و در سال ۱۵۲۰، در مکزیک روییده و در این لحظه بود که اسپانیایی‌ها این رایحه جدید را کشف کردند. کشف روش گرده افشانی آن، از سال ۱۸۴۱، امکان تشدید کشت آن را در جزیره رئونیون فراهم کرد. علاوه بر این، در این جزیره امروزه یکی از بهترین گونه‌های وانیل در جهان برداشت می‌شود. با این حال، این وانیل استثنایی طعم خاص خود را مدیون مولکول وانیلین است. دومی‌جزء طبیعی عطر وانیل است. بو و عطر وانیل یکی از مهم‌ترین ویژگی آن است. با این حال، وانیلین تنها ۷۵/۰تا ۲ درصد از جرم یک غلاف را تشکیل می‌دهد، اما برای ایجاد بوی باورنکردنی آن همین مقدار کافی است. وانیلین اولین بار توسط شیمیدان تئودور نیکلاس گابلی زمانی که وانیل را در الکل ۸۵ درجه خیس می‌کرد کشف شد.
فرآوری وانیل
غلاف‌های سبز وانیل تنها پس از طی یک فرآیند طولانی مدت، رایحه خود را آزاد می‌کنند. پس از برداشت، غلاف وانیل را به مدت سه دقیقه می‌جوشانند، سپس به مدت بیست و چهار ساعت روی آن را با در پوش می‌پوشانند و در معرض نور آفتاب قرار می‌دهند یواش یواش وانیل‌ها سیاه و خشک شده و از شر باکتری‌های خود خلاص می‌شوند. سپس وانیل‌ها را با دست و یکی یکی دسته بندی می‌کنند تا کاملا خشک شوند. وانیل پس از خشک شدن در آفتاب و سپس سه ماه در سایه و کالیبراسیون و در نهایت تصفیه به مدت دو تا چهار ماه آماده می‌شود.
انواع وانیل
- تنتور وانیل: برای به دست آوردن تنتور وانیلی، غلاف‌های بریده شده به قطعات کوچک را حداقل به مدت یک ماه در الکل خیس می‌کنند ولی این تکنیک امروزه تقریباً دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
- وانیل مطلق: وانیل مطلق پس از استخراج غلاف‌ها با حلال‌های فرار به دست می‌آید.
- محصولات مصنوعی: وانیلین و اتیل وانیلین مواد اولیه مصنوعی هستند . این دو نت وانیلی بسیار شیرین تر از نت‌های دیگر وانیل است.
با مخلوط کردن تنتور وانیل به همراه وانیلین یا اتیل وانیلین است که این شهد لذیذ در تماس با پوست حسی فوق العاده ای به عطر می‌بخشد.
نت خوراکی (خوشمزه) در عطرسازی
این مولکول‌های وانیلین و اتیل وانیلین هستند که به عطر رایحه‌ای خوراکی می‌دهند. از آغاز قرن نوزدهم، سنتز وانیلین موضوع تحقیقات بسیاری از محققان بود. در واقع، استخراج وانیل طبیعی یک فرآیند طولانی و دقیق است. این فرآیند پیچیده علاوه بر اینکه یک محصول کمیاب است، استفاده از وانیل طبیعی را در عطرسازی بسیار گران می‌کند. بنابراین وانیلین اجازه می‌دهد تا عطر رایحه پاستیل و بستنی را تولید کند.
جزیره Reunion امروزه بهترین تولید کننده وانیل است و رایحه وانیل از آنجا استخراج می‌شود. وانیل یک رایحه بسیار قوی است که به طور کامل وانیل را مشخص می‌کند.
۲۵۰۰۰ تن وانیلین در سال تولید می‌شود که بیشتر از آن در تولید رایحه‌ها و شکلان و قهوه استفاده می‌شود.. برای استخراج یک کیلوگرم وانیل به ۵۰۰ کیلوگرم وانیل طبیعی نیاز داریم. قیمت هر کیلوگرم وانیلین طبیعی بین۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ دلار است در حالی که قیمت وانیل مصنوعی در همین مقدار به ۱۵ دلار می‌رسد .
کشف نت وانیل در عطرسازی توسط چه کسانی بود؟
در سال ۱۸۷۴ بود که وانیلین برای اولین بار در آزمایشگاه‌ها سنتز شد. شیمیدانان آلمانی فردیناند تیمان و ویلهلم هارمن سرانجام فرمول دقیق وانیلین را یافتند. آنها همچنین دو واکنش را کشف کردند که امکان سنتز این مولکول گرانبها را به شما می‌دهد هیدرولیز و اکسیداسیون مخروطیان، این ماده از رزین درختان مخروطی به دست می‌آید. این فرآیند استخراج، اگرچه پرهزینه بود، اما امکان تأسیس شرکتی را در Holzminden، در جنگل‌های مخروطی آلمان فراهم کرد این شرکت امروزه با نام Symrise شناخته می‌شود.
سایر فرآیندهای مصنوعی
کارل رایمر و فردیناند تیمان در سال ۱۸۷۴ راه دیگری را برای سنتز وانیلین کشف کردند. این فرآیند بلافاصله در مقیاس صنعتی به لطف سودآوری آن در کارخانه وانیلین فابریک هارمان، که به هارمن و رایمر وانیلین فابریک تبدیل شد، پذیرفته شد.
از سال ۱۸۷۶، سنتزهای متعددی از وانیلین کشف شد. وانیلین از جو دوسر، استیل اوژنول (مولکول جوانه میخک) و استیلیزوئژنول تشکیل می‌شد.
یک مشتق از وانیلین، اتیل وانیلین، در سال ۱۸۹۴ سنتز شد. این مولکول بوی نزدیکی به وانیل خوراکی را تولید می‌کند. این اتیل وانیلین است که عطر Shalimar توسط Guerlain در سال ۱۹۲۵ را به شهرت می‌رساند.
وجود وانیل در عطرهای افسانه ای
ماده شگفت انگیز وانیل دارای رایحه معطر استثنایی است. لوبیای گوشتی باشکوه وانیل ماداگاسکار در واقع آنقدرها هم «شیرین» نیست و رایحه‌ای تند دارد که گرمای گیرا و جسمانی آن در نت‌های عسلی، شیری، تند ، حیوانی، رام، عنبر و چوب است. این ماده خام بسیار کمیاب بوده و استخراج آن مشکل است به همین دلیل دارای هزینه بالایی هم است.
عطر‌هایی که دارای رایحه وانیل هستند به شرح زیر است
- Jicky de Guerlain
- Tocade de Rochas
- Baiser Volé de Cartier
- L’heure perdue de Cartier
- Bulgari Man, Black Cologne
سخن آخر
نت وانیل در عطرسازی بسیار مهم است و رایحه‌ای فراموش نشدنی به عطر می‌بخشد. امروزه به دلیل گران بودن وانیل، نت وانیل در عطرسازی به صورت مصنوعی و از مادی تولید می‌شود که بویی شبیه به وانیل دارند. در این مقاله حیات پرفیوم سعی داشته است تا شما را بیشتر با این نت آشنا کند.
