مثل خیلی از تمدن‌های باستانی، ایرانیان هم علاقه‌ی زیادی به عطر و رایحه‌های خوشبو داشتند. آن‌ها به عطر به چشم یک پدیده ی کم ارزش و اشرافی نگاه نمی‌کردند و نقش چشمگیری در افزایش هرچه بیشتر محبوبیت عطرها داشتند.
استفاده از عطر در ایران باستان
ایرانی‌ها افراد خلاقی بودند. آن‌ها تصمیم گرفتند دانش عطرسازی مصریان و رومیان را تکمیل کنند. آن‌ها نه تنها برای بیش از یک قرن به صورت تخصصی در کار تجارت عطر بودند، بلکه تغییراتی را در فرمول عطرهای متداول آن دوران ایجاد کردند و روایح جدیدی را معرفی کردند. آن‌ها مخترع عطرهای غیرروغنی بودند که حالت ساده‌ای از عطرهای مدرن امروزی محسوب می‌شوند. نیازی نیست که یادآوری شود چنین اختراعی منشأ بحث‌های زیادی شد، زیرا در آن دوران استفاده از فرآورده‌های معطر بدون داروهای پوستی، عملی ناقص و ناکافی تلقی می‌شد.
شکوفایی عطرسازی در ایران
تاریخچه عطر در ایران به دوره ساسانیان برمی‌گردد. در این زمان تلاش‌های زیادی برای ترکیب آب‌ها و مواد معطر توسط ایرانیان انجام می‌شده است. آن‌ها مثل خیلی از سایر تمدن‌های باستانی، عطر را نمادی از ثروت و موقعیت اجتماعی می‌دانستند. اشراف ایرانی با استفاده از عطرهای گران قیمت، خودی نشان می‌دادند.
شاید بتوان گفت مفهوم مدرن عطر امضا، ریشه در ایران باستان دارد. بسیاری از شاهان عطر امضای خاصی داشتند، و استفاده از آن برای اطرافیان شاه ممنوع بود. برای مثال در تصاویر حکاکی شده از داریوش شاه تخت جمشید روی سنگ، شیشه‌های عطر در کنار او به نمایش درآمده‌اند.
در دوران هخامنشیان، ایرانیان باستان تلاش کردند آیین معطرسازی فضا را به وجود بیاورند. آن‌ها تمایل داشتند با استفاده از شیرین‌ترین رایحه‌ها، محیط خوشبویی را ایجاد کنند. این کار با سوزاندن عود و سایر مواد معطر انجام می‌شد. اسنادی از سخنوران آن دوران وجود دارد که راجع به اسپری کردن عطرها در مراسم و ضیافت‌های پادشاهی صحبت شده است.
تولید عطر در ایران باستان
ایرانیان باستان به ابزارهای عطرسازی مطلوبی دسترسی داشتند. همین موضوع کار آن‌ها را برای تولید انواع جدیدی از عطرها تسهیل کرده بود. علاوه بر این، کارگاه‌های عطرسازی زیادی در ایران باستان وجود داشتند. آن‌ها نگاه عمل گرایانه و تجربه محور خوبی نسبت به عطرسازی داشتند و فرایندهای عصاره گیری جدیدی را به وجود آورده بودند. آن‌ها صرفاً روی افزایش تنوع عطرها تمرکز نداشتند، بلکه با بهبود فرایند تولید، دسترسی مردم به عطرها را تسهیل کرده بودند.
بنا بر اطلاعات ثبت شده در چندین منبع راجع به تاریخچه عطر، ایرانیان به گیاهان و گل‌هایی با رایحه شیرین که غالباً برای تهیه عطر استفاده می‌شدند توجه ویژه‌ای داشتند. علاقه‌ی آن‌ها به عطرهایی همچون عود باعث شده بود تحت هیچ شرایطی از عطرزدن صرف نظر نکنند.
ایرانیان باستان از فرایند تولید گیاهان مختلف حمایت می‌کردند. همین موضوع به آن‌ها کمک می‌کرد به فرآورده‌های مهم مورد نیاز برای عطرسازی از جمله گُلاب دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، استفاده از مشک و امبرگیس کار تولید عطرهای عودی را تسهیل کرده بود.
پرورش و تولید چشمگیر گُل و گیاه در ایران به این معنی بود که ایرانیان برای تولید روایح جدید از آزادی عمل کافی برخوردار بودند. گونه‌های جدید به بهبود هر چه بیشتر فرایند تولید عطر کمک می‌کردند. جغرافی دانان ایرانی و مسلمان از گُلی خاص با رایحه‌ای شیرین تحت عنوان اسپورقامی یاد کرده‌اند که به اسم زنبق دره‌ای هم مشهور است. زنبق دره‌ای همچنان یکی از محبوب‌ترین رایحه‌های استفاده شده در عطاری مدرن است که مهر تاییدی بر توانایی عطاران ایران باستان محسوب می‌شود. آن‌ها نسبت به سایر عطاران آن دوران برتری محسوسی داشتند.
نتیجه گیری
ایرانیان از قدیم به دلیل پرداختن به پرورش گل و گیاهان توانستند به روایح خاصی دست یابند و از آن در تولید عطر و ادکلن‌ها استفاده کنند. همچنین اقوام ایرانی با خلاقیت خود ادامه دهنده راه رومیان و مصریان در تولید روایح بودند. جالب است بدانید امروزه برندها و تولید کنندگان ایرانی زیادی در این صنعت فعالیت می‌کنند. در این مقاله سعی داشتیم تا شما عزیزان را در رابطه با تاریخچه عطر و ادکلن در ایران آگاه سازیم تا بیشتر تاریخچه روایح را بشناسید.
