در حالی که افراد درون یک فرهنگ معمولا با رایحه‌های خاص ارتباط بهتری برقرار می‌کنند، بوها نیز اغلب منجر به تاثیر خاصی روی ذهن افراد و همچنین ایجاد احساس منحصر به فردی در هر انسانی می‌شوند.
بر اساس برخی مطالعات، عطر می‌تواند بر خلق و خوی و ذهن شما تاثیر بگذارد و آن را تغییر دهد. همچنین می‌تواند استرس را کاهش دهد، خواب را بهبود بخشد و حتی اعتماد به نفس را افزایش دهد. تقریبا جادویی به نظر می‌رسد، اما تاثیر عطر بر ذهن افراد می‌تواند شگفت انگیز باشد. این موضوع بسیار گسترده و پیچیده است و همچنین مطالعات بسیاری نیز روی آن صورت گرفته که در این مقاله به شرح و بررسی آنان می‌پردازیم.
حس بویایی یا قدرت ناخودآگاه
زمانی که بقراط از قدرت و تاثیر عطر بر ذهن و سلامتی با خبر شد گفت:
عطر داروی بد خلقی است.
عطر داروی بد خلقی است. در دوران باستان از گیاهان معطر برای اثرات درمانی و فواید آنها بر ذهن استفاده می‌شد. مصریان از نوعی صمغ برای مبارزه با اضطراب استفاده می‌کردند، همچنین زعفران تنش را آرام می‌کرد و برای یونانیان می‌توانست مانند یک داروی خواب‌آور باشد.
اما چگونه حس بویایی بیش از هر حس دیگری می تواند روی ذهن ما تاثیر بگذارد و با احساسات ما بازی کند؟ پاسخ این سوال صرفا فیزیولوژیکی است. بوها و عطرها به طور مستقیم بر تعادل روانی-عاطفی ما تاثیر می‌گذارند. برخلاف حواس دیگر مانند بینایی یا لامسه، اطلاعات بویایی در ضمیر ناخودآگاه ما جای می‌گیرد. این پیام به سیستم لیمبیک ما نفوذ می‌کند که به عنوان مغز عاطفی شناخته می‌شود. سیستم لیمبیک بخشی است که بیشتر بر روان ما تاثیر می‌گذارد و نقش کلیدی در رفتار ما دارد.
حس بویایی تنها ادراک حسی است که توسط بخش خودآگاه ما تفسیر نمی‌شود و مغز ما بدون اینکه متوجه شود این اطلاعات را تجزیه و تحلیل می‌کند. بنابراین بو، واکنش‌های فیزیولوژیکی را تحریک می‌کند که باعث واکنش رفتاری و عملکرد مناسب در بدن ما می‌شود. به همین دلیل است که برخی بوها برای ما آرامش‌بخش یا تحریک‌کننده هستند.
قدرت و تاثیر عطر بر ذهن و روح
آروماکولوژی بر روی ارتباط بین بو و رفتار تمرکز دارد و نباید با رایحه درمانی (aromatherapy) یا هنر درمان با عطر اشتباه شود. آنت گرین رئیس بنیاد عطر، برای اولین بار در سال 1982 از این اصطلاح استفاده کرد. این کلمه که از ترکیب رایحه و روانی فیزیولوژی ساخته شده است، به دنبال ایجاد آرامش روان و روح فرد است.
مطالعات علمی متعددی که از دهه 1980 انجام شده است که ثابت می‌کند رایحه‌های منتشر شده توسط عطرها به طور مستقیم بر رفتار و خلق و خوی همه انسان ها تاثیر می گذارد. یک عطر از تعداد زیادی نت معطر تشکیل شده است که همه در کنار هم یک پیام بو را تشکیل می‌دهد و توسط قسمت ناخودآگاه مغز ما تفسیر می‌شود. بنابراین، خوشبو کردن خود، به ما این امکان را می‌دهد که توانایی فکری و همچنین برخی از عملکردهای فیزیکی بدنمان را تغییر دهیم. تاثیر عطر بر ذهن و مغز ما چنان عمیق است که حتی گاهی اوقات از آن به عنوان یک داروی پیشگیرانه برای مبارزه با افسردگی فصلی استفاده می‌شود.
تاثیر عطر در زندگی روزمره ما
تاثیر عطر و رایحه‌های مختلف روی زندگی روزمره ابتدا در ژاپن گسترش یافت. جایی که شرکت‌ها از آن برای افزایش بازده کارمندان استفاده می‌کنند. جالب است بدانید در ژاپن در وسط فضاهای باز، برخی پخش کننده‌های عطر قرار می‌گیرند تا کارایی کارمندان را افزایش دهند. در طول صب لیمو و سایر مرکبات انرژی، نشاط و خلاقیت را تقویت می‌کنند و بعدازظهر یاس و دارچین روی تمرکز تیم ها تاثیر می‌گذارد.
حتی در بیمارستان ها نیز این کار را انجام می‌دهند. پخش کردن نوعی رایحه خاص در هوا به بیماران مبتلا به فراموشی اجازه می‌دهد تا با استنشاق آنها با ناخودآگاه خود ارتباط برقرار کنند. امروزه با پیشرفت علم قدرت عطر هنوز سوالات بسیاری بدون جواب هستند و محققان به مطالعه رایحه شناسی ادامه می‌دهند. همچنین این علم است که راه را برای بازاریابی حسی، به ویژه بازاریابی بویایی هموار کرده است. به عنوان مثال برخی از رایحه‌ها هستند که می‌توانند بر خرید شما تاثیر بگذارند و شما را تحریک کنند کالایی را خریداری کنید.
عطر چگونه بر خلق و خوی ما تاثیر می گذارد؟
بسیاری از عطرها و رایحه‌ها به راحتی می‌توانند خلق و خو را تغییر دهند. با علم به اینکه عطرها این قدرت را دارند، شرکت‌های تولیدکننده عطر با پشتکار در تلاش برای خلق عطرها و رایحه‌های جدید و تاثیرگذار بیشتری هستند که فواید تغییر خلق و خوی مثبت را ارائه می‌دهند. برخی از تغییرات مثبتی که عطرها روی روان ما می‌گذارند به شرح زیر هستند:
- افزایش هوشیاری: رایحه هایی مانند نعناع، دارچین و لیمو به شما کمک می‌کند فعال و متمرکز بمانید. همچنین می‌تواند بر افزایش بازده کار شما تاثیر بگذارند. این رایحه‌ها تمرکز شما را روی کاری که انجام می‌دهید افزایش می‌دهند.
- نشاط: عطرها می‌توانند احساس سرزندگی را در شما ایجاد کنند و ذهن شما را آرام و شفاف کنند. زنجبیل، گریپ فروت و لیمو از جمله عطرهایی هستند که می‌توانند نشاط را در شما تقویت کنند.
- انرژی مثبت و امیدواری: خلق و خوی شما می‌تواند روز شما را بسازد یا خراب کند. از این رو، استفاده از رایحه‌هایی مانند وانیل، چوب صندل، یاس و رزماری که می‌توانند به شما در بهبود خلق و خوی شما کمک کنند، گزینه خوبی برای شروع روز است. این عطرها می توانند با خستگی ذهنی مبارزه کرده و حتی حافظه را بهبود بخشند.
- آرامش: عطرهایی مانند اسطوخودوس، گل رز، بابونه و یلانگ می‌توانند باعث آرام شدن ذهن آشفته شما بعد از یک روز کاری پرمشغله باشند و همچنین کیفیت خواب را نیز بهتر کنند. این عطرها زمانی بهترین عملکرد را دارند که بخواهید پس از یک روز طولانی، در شب، تمام مشغله و نگرانی‌های خود را فراموش کرده و ذهنتان را آرام کنید.
- احساس انگیزه: برخی از عطرها مانند به لیمو، ترنج، ریحان و جوز هندی می‌توانند به شما کمک کنند برای انجام کارهایتان انگیزه به دست آورید. این عطرها روحیه جنگجوی شما را بیدار می‌کنند. علاوه بر این‌ها، چنین عطرهایی می‌توانند سطح انرژی شما را افزایش داده و تمرکز شما را نیز تقویت کنند.
چگونه عطر مناسب خود را برای تاثیر بهتر انتخاب کنیم؟
تا اینجا با برخی از تاثیر عطر بر ذهن افراد آشنا شدیم، حال بیایید بررسی کنیم که چگونه با توجه به خلق و خویی که داریم عطر مورد نظرمان را انتخاب کرده تا بتوانیم همیشه با حسی مثبت و انرژی مضاعف زندگی کنیم. برای انتخاب عطر مناسبتان از راهکارهای زیر استفاده کنید:
مرکبات برای تحریک انرژی
بوی تازه و تند مرکبات به محرک بودن و انرژی زا بودن شهرت دارد. پرتقال یا لیمو شیرین در مواقعی که احساس ناراحتی می‌کنید یا زمانی که با احساسات خود درگیر هستید، به شدت توصیه می‌شود. جالب است بدانید رایحه مرکبات روی قسمتی از سیستم عصبی ما که در آن خشم و عصبانیت تفسیر می‌شود، تاثیر می‌گذارد.
این رایحه‌ها اغلب در محصولات تمیز کننده مانند مایع دستشویی استفاده می‌شود و بوی آنها در مغز ما با بوی تمیزی و شروع دوباره همراه شده است. بنابراین، اگر فصل سرد زمستان در راه است می‌توانید از ادکلن‌هایی که دارای رایحه مرکبات هستند استفاده کنید تا بهترین روحیه را در این فصل داشته باشید.
اسطوخودوس آرامش بخش
هیچ چیز مانند بوی اسطوخودوس برای تسکین اضطراب و آرام کردن ذهن پرآشوب وجود ندارد. این عطر با بردن به مزارع بنفش زیبای اسطوخودوس می‌تواند ما را آرام کند و بر تنش‌های بدن ما تاثیر بگذارد. همه این‌ها موجب می‌شود که در آخر روز خواب آرام و راحتی داشته باشیم. اگر اسطوخودوس با رایحه قوی قهوه ترکیب شود می‌تواند برای آن دسته از افرادی که زندگی پرفراز و نشیبی دارند بسیار مناسب باشد.
نرولی، یک مانع استرس
در زندگی پرمشغله‌ای که امروزه تقریبا همه ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، استرس مهمان ناخوانده ذهن تمامی ما شده و اضطراب نیز باعث می‌شود آرامش خود را از دست بدهیم. در این موارد مصرف نرولی، که از شکوفه پرتقال تلخ به دست می‌آید، می‌تواند مانند یک داروی ضد استرس عمل کند. عطر آن بر روی بخشی از مغز که احساسات و خاطرات ما را کنترل می‌کند، تاثیر می‌گذارد. نرولی سبب ترشح مواد آرام بخش در بدن ما شده و با این کار ضربان قلب و فشار خون را تنظیم می‌کند.
با یلانگ یلانگ آرامش به دست آورید
رایحه میوه‌ای گل یلانگ یلانگ در عطرسازی به عنوان آرامش بخش و حتی ضد افسردگی شناخته شده است. از زمان سپیده دم، فیلیپینی‌ها این گل‌ها را در روغن نارگیل می‌خیسانند تا نوعی روغن معطر با نام بوری-بوری به دست آورند. سپس بدن خود را با این ماده به دلیل خواص درمانی و آرامش بخشی آن آغشته می‌کنند.
نعناع نیروبخش است
برایان راودنبوش، روانشناس دانشگاه Wheeling Jesuit در ویرجینیای غربی می‌گوید:
رایحه نعناع باعث افزایش فعالیت در آن قسمتی از مغز می شود که صبح‌ها ما را از خواب بیدار می‌کند.تحقیقات او نشان داده است که ورزشکاران در مواجهه با عطر نعنا سریع‌تر می‌دوند و می‌توانند ورزش‌های سنگین بیشتری انجام دهند. می‌توانید برای افزایش انرژی خود از ادکلنی با نت نعنا استفاده کنید یا این که چند قطره روغن نعناع را روی یک مچ بند بچکانید.
نتیجه گیری
در این مقاله حیات پرفیوم سعی داشته تا بعضی از تاثیرات عطر و ادکلن‌ها را بر روی مغز افزاد را بررسی کند و راهکارهایی را ارائه دهد تا بتوانید بهترین عطرها را برای خود انتخاب کنید. همچمین جالب است بدانید روایح و عطرها می‌تواند بر خلق و خو تاثیر بگذارد و آن را تغییر دهد.
